Fotoğrafçılıkta en önemli unsurlardan olan, hatta bir fotoğrafın çoğu zaman başarısını artıran akütans yani keskinlik fotoğraf tekniğinin sınır kontrast ve keskinlik ölçüsüdür. Akütansı yüksek görüntüler; keskin, net ve yüksek kontrastlı sınırlar oluşturur. Akütansın düşmesi ise belirginliği ve netliği düşürür bazen bir efekt gibi görünen bulanıklığı getirir. Akütansı artırmanın farklı yolları vardır. Filmli makine kullanılan çekimlerde banyo sırasında veya banyo ilaçlarının, kartların seçimi ile akütans artırılırken, sayısal fotoğrafçılıkta netleştirme yapılarak bu durum artırılır. Netlik (sharpening) , çözünürlüğe de bağlı olarak akütansı sağlayan net, ince detaylı, temiz ve canlı bir görselin de anahtarıdır.
Akütansın düşmesine sebep olan netlik kaybının ana nedenleri; fotoğraf makinesinin yeterince sabit olmaması, makinenin sallanması, ellerin titremesi, lensin iyi odaklanmaması veya optiğin diyafram açıklığının uygun bir değerinden daha fazla açılmasıdır. Işığın kaydedici yüzeyine kontrollü alınmasını sağlayan diyafram değerinin artması, diyaframın aşırı kısılma sonucu çok kısık diyafram açıklığı kullanılması sonucu kırınım etkisi olması da akütansın düşmesine sebep olmaktadır.
Akütansı yüksek fotoğrafları elde etmenin ilk aşaması çekim anında en net çekimi yapabilmek ve daha sonra diğer yöntemlere başvurmaktır. Çekim sonrası akütansı artırmanın yolları ise filmli makine kullanımında banyo ilaçlarının seçimi, iyi karanlık oda uygulamaları ve fotoğraf kâğıdının özelikleridir. Karanlık oda banyo tekniklerinde akütans geliştiriciler daha net fotoğraflar için keskinliği artırır. MQ (metol) ve PQ (phenidon) geliştiriciler kullanılarak, bilhassa manzara ve panaroma fotoğrafçıları için ince gren elde ederek netlik kaybı olmadan çok büyük baskılar sağlanabilmektedir. Kart seçiminde ise mat ya da yarı mat kağıtlar yerine, geniş ton aralığı verebilen parlak ve yüksek ya da orta kontrastlı kartlar seçilebilir. Fotoğraf kartlarındaki kontrast değeri 1 ile 5 numara olarak gösterilir. 1 den 5 e doğru çıkıldıkça daha keskin kontrastlı fotoğraflar elde edilirken ara tonlar 5 numaraya doğru kaybolur. Açık tonlar tam beyaza, koyu tonlar ise sert bir siyaha dönüşür. 35mm film yerine seçilecek düşük ISO değerli daha geniş kaydetme alanına sahip orta format filmler de bu durumun kalitesini arttırmaktadır.
Dijital görüntüler üretilirken sensör çözünürlüğünün yüksek olması ve kaliteli bir optik bileşenlerin kullanılması sayısal fotoğraftaki akütansa bağlı olarak kaliteyi arttırır. Çekim sonrası işlemlerde ise sayısal fotoğraf düzenleme uygulamalarında netleştirme özelliği (sharpening) ile ve ya bulanık maskeleme (unsharp mask) özelliği ile bir fotoğrafın sınır kontrastı artırılabilir. Çıktı alınacak ise yazıcı araçlarının özelliklerinin de en uygun şekilde kullanılması akütans artırmaya yardımcı olur. Görüntü keskinliğinin ölçüsü olarak tanımlanan ve bir renkten diğer renge geçiş çabukluğu olan akütans; bu geçiş çabukluğu ve geçişlerdeki sınırların eğim açısı darlığı sonucunda görüntünün keskinlik derecesinin artmasını önemseyen fotoğrafçıların üretimlerinde, görüntü kalitesinin artmasına kesinlikle katkı sağlayacaktır.
Bize Ulaşın